Otizm spektrum bozukluğu, hem bireyler hem de aileleri üzerinde derin etkiler bırakan karmaşık bir durumdur. Son yıllarda yapılan araştırmalar, bu durumun erkeklerde kadınlara oranla daha yaygın olduğunu gösteriyor. Peki bunun sebebi nedir? Bu yazımızda, otizmin cinsiyetler arasında nasıl farklılık gösterdiğine dair son bulguları inceleyeceğiz.
Yapılan birçok çalışma, otizmin erkeklerde kadınlara oranla yaklaşık 4 kat daha fazla görüldüğünü ortaya koyuyor. Bu oran, yıllar içerisinde yapılan istatistiklerin tutarlılığı ile destekleniyor. Örneğin, 2020 yılında yapılan bir araştırma, Amerika Birleşik Devletleri’nde otizm tanısı almış bireylerin %80’inin erkek olduğunu belirtmiştir. Bu durum, toplumda otizmin daha çok erkek çocuklarda ortaya çıktığına dair bir bilinç oluşturmuş ancak bunun sebepleri hala tam olarak anlaşılamamıştır.
Bilim insanları, erkeklerin otizm spektrum bozukluklarına daha yatkın olmasının genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığını öne sürüyor. Genetik faktörlerin önemine vurgu yapan çalışmalar, özellikle X kromozomundaki gen mutasyonlarının erkeklerde otizme neden olabileceğini belirtiyor. Ayrıca, hormonların etkisi de bu durumu tetikleyici bir rol oynayabilir. Östrojenin, nörolojik gelişim üzerinde koruyucu bir etkisi olduğu düşünülirken, testosteronun bazı nörogelişimsel bozukluklarda rol oynayabileceği konusu da ele alınıyor.
Çevresel faktörler de otizm tanısı üzerinde önemli bir etkiye sahip. Hamilelik dönemi boyunca maruz kalınan toksinler, beslendiğimiz gıdalar ve genel sağlık durumumuz, çocukların gelişimini etkileyebilir. Örneğin, gebelik süresince yoğun strese maruz kalma, bazı enfeksiyonların geçirilmesi veya ilaç kullanımı gibi faktörlerin, doğacak çocukta otizm riski artışına neden olabileceği ifade edilmektedir.
Ayrıca, erken tanı ve müdahalenin önemi de göz ardı edilmemelidir. Otizm belirtileri, genellikle 18 aydan önce belirginleşmeye başlar. Ancak erkek çocuklar, sosyal ve iletişim becerilerinin gelişiminde daha geç yaşlarda sorunlar yaşamaya başladıkları için, daha erken tanı alabiliyorlar. Gelişimsel aşamalarda yaşanan farklılıklar, erkeklerin otizm spektrum bozukluğu için tanı almalarında gecikmelere neden olabilir. Bu durum, kadınların belki de daha hafif belirtiler göstermesi ve daha geç yaşlarda otizm tanısı almasına yol açabilir.
Özetlemek gerekirse, otizmin erkeklerde daha yaygın olmasının nedenleri karmaşık ve çok boyutludur. Genetik faktörler, hormon düzeyleri ve çevresel etmenlerin hepsi bu duruma katkıda bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, sosyal ve iletişimsel gelişim aşamaları da erkek ve kız çocukları arasında farklılıklar gösterebilir.
Bu konuda yapılan araştırmalar, ebeveynlere yol gösterici olabilir ve erken tanı sürecinin önemi vurgulanmalıdır. Sonuç olarak, toplumsal farkındalığın artırılması, otizm spektrum bozukluğu hakkında daha fazla bilgiye ulaşılması ve destekleyici hizmetlerin artırılması önem arz ediyor. Unutulmamalıdır ki, otizm sadece bir klinik tanı değil, bireylerin yaşama bakış açısını ve sosyal etkileşimini etkileyen karmaşık bir durumdur. Erkeklerde otizmin daha yaygın olması, bu hattın daha iyi anlaşılması için bilimsel araştırmaların devam etmesine ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor.
